Dankzij de registratie kennen we de echte resultaten van ons werk
Jan Willem Dekker is chirurg in het Reinier de Graaf Gasthuis en gespecialiseerd in het opereren van darmkanker. Daarnaast is hij voorzitter van de Clinical Audit Board van de darmkankerregistratie (DCRA) van DICA. “Als arts wil je je werk zo goed mogelijk doen.”
De afgelopen decennia is het aantal mensen in Nederland met darmkanker toegenomen. In 2022 kregen 8.800 mensen de diagnose dikkedarmkanker en bijna 3200 de diagnose endeldarmkanker. Volgens Jan Willem speelt een ongezonde leefstijl een belangrijke rol in het ontwikkelen van de ziekte. “We zien dat mensen die weinig bewegen, ongezond eten, roken of drinken, meer kans hebben om darmkanker te krijgen.” Toch is er sinds 2016 een dalende trend ingezet als het gaat om het aantal patiënten dat gediagnosticeerd wordt met darmkanker. “Dat heeft te maken met het bevolkingsonderzoek naar darmkanker, dat gestart is in 2014. Vlak na de invoering hadden we even een piek, omdat er meer mensen met darmkanker werden opgespoord. Maar dankzij het bevolkingsonderzoek kunnen we deze ziekte vaak vroegtijdig opsporen en zelfs voorkomen. Wanneer een poliep verwijderd wordt, voordat deze zich kan ontwikkelen tot darmkanker, is er geen operatie meer nodig.”
Blinde vlekken
De DCRA registreert de resultaten van primaire dikkedarm- en endeldarmkanker operaties. Alle Nederlandse ziekenhuizen die darmkankerchirurgie uitvoeren doen mee aan deze kwaliteitsregistratie. Jan Willem is al sinds de start in 2009 bij de registratie betrokken. “Voordat we begonnen met registreren, hadden we als artsen weinig zicht op de resultaten van ons werk, of op dat van onze collega’s. Soms hoorde ik van bepaalde complicaties in andere ziekenhuizen en dan dacht ik: zoiets gebeurt bij ons niet. Tot we begonnen met registreren en ik erachter kwam dat dat niet waar was. In die zin heeft onze kwaliteitsregistratie echt blinde vlekken zichtbaar gemaakt.”
Voor en door artsen
“Dankzij het verzamelen en analyseren van data kunnen we wetenschappelijk onderzoek doen wat vervolgens weer leidt tot het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Dat maakt mijn rol als voorzitter van de Clinical Audit Board echt heel leuk en dynamisch. Het mooie aan deze registratie is dat hij voor en door artsen is opgezet. Mensen hebben soms het idee dat artsen een soort gesloten bolwerk vormen en de resultaten van hun werk onder de pet willen houden. Maar het tegendeel is waar. Als arts wil je je werk zo goed mogelijk doen en dat lukt alleen als je de resultaten van je werk objectief en gestructureerd onder ogen ziet en kunt spiegelen aan dat van je collega’s. Op die manier maak je leren en verbeteren mogelijk. Dat wordt versterkt doordat we in Nederland heel open zijn naar elkaar en veel over uitkomsten praten als we elkaar ontmoeten op congressen.”
Resultaten
De DCRA bestaat nu 14 jaar. Hoewel je niet alle verbeteringen in de darmkankerzorg aan de registratie kunt toeschrijven, is er volgens Jan Willem wel een aantal duidelijke resultaten behaald. Zo sterven er nu jaarlijks 300 patiënten minder aan darmkanker dan bij de start van de registratie. Ook zijn de verschillen tussen ziekenhuizen enorm afgenomen. “Dat vind ik eigenlijk de mooiste uitkomst die er is. Het is belangrijk dat patiënten verzekerd zijn van een goede kwaliteit van zorg, ongeacht het ziekenhuis waar ze behandeld worden. Trots is Jan Willem ook op de positie van Nederland ten opzichte van andere landen. “We maken deel uit van een internationaal consortium waarbinnen we kennis en ervaringen uitwisselen. Als ik ons land vergelijk met andere landen, constateer ik dat we het in Nederland heel goed voor elkaar hebben.”
Toekomst
Hoewel de darmkankerregistratie al lang loopt, zijn er nog wel wat wensen voor de toekomst. “Ik hoop dat we het aantal complicaties verder naar beneden kunnen brengen. We denken na over kortdurende thematische verdieping van de dataset om beter te begrijpen hoe we dit voor elkaar kunnen krijgen. We zouden zo bijvoorbeeld met real world data kunnen bekijken wat de impact is van een prehabilitatietraject voorafgaand aan een operatie. Tegelijkertijd moeten we voorkomen dat de administratielast toeneemt. We zijn hard bezig om daar een oplossing voor te vinden.”