Showcase dikkedarmkanker: de waarde van kwaliteitsregistraties
Wat heeft 20 jaar kwaliteitsbeleid voor de zorg aan patiënten met dikkedarmkanker opgeleverd? Dat werkten we samen met de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) en het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) uit in het rapport ‘De waarde van kwaliteitsregistraties voor leren en verbeteren – een showcase voor dikkedarmkanker’.
De showcase richt zich op de zorg voor patiënten met dikkedarmkanker. Het omvat 5 rapporten over de vraag hoe uitkomstinformatie uit kwaliteitsregistraties gebruikt kan worden om het leer- en verbeterproces in de zorg voor dikkedarmkankerpatiënten te bevorderen. De uitkomstinformatie uit onze kwaliteitsregistratie DICA Darmkanker (DCRA) vormt hiervoor de basis.
Uitkomstinformatie op macro-, meso en microniveau
Bij het proces van ‘Leren en verbeteren’ wordt uitkomstinformatie gebruikt om de prestaties van een ziekenhuis, een netwerk van ziekenhuizen of een vakgebied te analyseren, evalueren en verbeteren. Dit proces vindt plaats op verschillende niveaus in de zorg: binnen de beroepsgroep (macroniveau), tussen professionals (mesoniveau) en in de interactie tussen de zorgverlener en patiënt (microniveau). Binnen de showcase staat het gebruik van uitkomstinformatie op deze 3 niveaus centraal, evenals de wisselwerking tussen de verschillende niveaus.
Rapport 1: 20 jaar kwaliteitsbeleid bij dikkedarmkankerzorg
Op macroniveau is beschreven hoe het integrale kwaliteitsbeleid voor darmkanker de afgelopen 20 jaren vorm en inhoud heeft gekregen en wat de effecten van dit beleid zijn geweest in termen van kwaliteitsverbetering en kostenreductie. Aan bod komt bijvoorbeeld de daling van het aantal ernstige complicaties en de mortaliteit sinds het begin van de darmkankerregistratie. Daarnaast is ingegaan op de rol van verschillende kwaliteitsinstrumenten en de plaats hiervan in de kwaliteitscyclus. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van spiegelinformatie uit kwaliteitsregistraties en de ontwikkeling van richtlijnen en keuzehulpen voor patiënten.
Rapport 2: De wisselwerking tussen kwaliteitsregistratie en richtlijn
In het 2e rapport beschrijven we hoe de beroepsgroep uitkomstinformatie uit kwaliteitsregistraties kan vertalen naar een richtlijn. Dit kan bijvoorbeeld door kennisvragen uit de richtlijn Colorectaal carcinoom te beantwoorden met behulp van data uit de kwaliteitsregistratie DICA Darmkanker (DCRA). Ook gaan we in op hoe de informatie uit een kwaliteitsregistratie inzicht kan geven in de implementatie en naleving van richtlijnen.
Rapport 3: Het gebruik van uitkomstinformatie bij leren en verbeteren
Op mesoniveau is onderzocht hoe uitkomstinformatie uit de kwaliteitsregistratie DICA Darmkanker (DCRA) (nog beter) kan worden gebruikt bij het leren en verbeteren. We beschrijven welke voorwaarden er zijn om deze uitkomstinformatie optimaal te gebruiken, bijvoorbeeld door het voldoende aandacht en prioriteit geven aan kwaliteitsverbetering. Ook lichten we een aantal voorbeelden toe van hoe ziekenhuizen en ziekenhuisregio’s uitkomstinformatie in de praktijk gebruiken, zoals in spiegelsessies. Tot slot geven we adviezen die het gebruik van uitkomstinformatie kunnen stimuleren. Deze adviezen zijn gericht op verschillende doelgroepen, namelijk registratieorganisaties en dataverwerkers, ziekenhuizen, wetenschappelijke verenigingen en zorgprofessionals.
Rapport 4: Patiënt vertegenwoordiging bij kwaliteitsverbetering
Samen met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten (NFK) beschrijven we hoe patiënten vertegenwoordigers kunnen participeren bij kwaliteitsverbetering op macro-, meso- en microniveau. Bijvoorbeeld door patiënten een bijdrage te laten leveren aan de inhoud van kwaliteitsregistraties en richtlijnen, aan wetenschappelijk onderzoek en aan instrumenten die specifiek op hen gericht zijn, zoals keuzehulpen.
Rapport 5: Aandoening breed inzicht in uitkomsten van behandelingen voor dikkedarmkanker
Tot slot bespreken we de mogelijkheden om uitkomstinformatie uit meerdere registraties aan elkaar te koppelen om zo een totaalbeeld te krijgen van de uitkomsten voor de patiënt. We gaan hierbij in op een drietal opties:
- koppeling op basis van een uniek patiëntnummer in combinatie met een ziekenhuiscode
- koppeling op basis van persoonskenmerken
- koppeling op basis van het Burgerservicenummer (BSN)
ZonMw programma Verduurzamen Uitkomstgerichte Zorg
Voor het verbeteren van zorgkwaliteit is het belangrijk om zorgverleners te ondersteunen en te stimuleren om uitkomstinformatie in de praktijk te gebruiken. Essentieel hierbij is dat deze informatie een prominente plek heeft binnen het kwaliteitsbeleid van zorginstellingen.
Een effectieve strategie hiervoor is het structureel integreren van de principes van uitkomstgerichte zorg in alle facetten van de kwaliteitscyclus, inclusief de daarbij gebruikte kwaliteitsinstrumenten. Het ZonMw-programma ‘Verduurzamen Uitkomstgerichte Zorg’ ondersteunt dit proces door financiering van showcase-projecten, zoals deze showcase over dikkedarmkanker, die de toepassing van deze aanpak demonstreren.