Inleiding

Op 1 januari 2014 is op initiatief van de Dutch Spine Society de Dutch Spine Surgery Registry (DSSR) van start gegaan. De registratie wordt beheerd door de beroepsverenigingen van orthopeden (NOV) en neurochirurgen (NVvN). De DSSR beoogt meer inzicht te geven in de kwaliteit van de operatieve zorg voor patiënten met aandoeningen van de wervelkolom in Nederland. Een wetenschappelijke commissie van afgevaardigden van NOV en NVvN beheert de DSSR.

Middels het verzamelen van de anonieme data van patiënten die een wervelkolomoperatie hebben ondergaan, krijgen individuele artsen en hun beroepsgroepen inzicht in de kwaliteit van hun eigen zorg én die van hun collega’s. In Zweden (Swespine) waar reeds 15 jaar ervaring met registratie van spinaalchirurgie bestaat, is gebleken dat artsen van deze spiegelinformatie over zichzelf en van elkaar (best practices) leren en zo de kwaliteit van behandeling kunnen verbeteren en patiënten beter kunnen informeren over de voor- en nadelen van bepaalde wervelkolomoperaties.

Gezien verschillen in indicatoren, tijdspaden, patiënteninclusie en praktijkvoering werd door NOV en NVvN in oktober 2015 besloten de deelregistratie lage rug van de DSSR te splitsen in:

1. DSSR- geïnstrumenteerd, voor operaties waarbij implantaten zoals cages, schroeven, haken en staven worden gebruikt – de NOV is hiervoor hoofdverantwoordelijk; en
2. DSSR- hernia/stenose voor decompressiechirurgie zonder het gebruik van implantaten (vooralsnog alleen voor lage rug) – de NVvN is hiervoor hoofdverantwoordelijk.

Beide registraties zijn uiteraard open voor zowel orthopeden als neurochirurgen.

DSSR figuur 1

Indicatoren en resultaten deelregistraties

De DSSR-geïnstrumenteerd bestaat uit de deelregistraties: 

1) Lumbale wervelkolom; 2) Deformiteiten; 3) Cervicale wervelkolom; 4) Fractuur/Trauma; 5) Infecties; 6) Spinale metastasen

De door de patiënt ervaren verbetering na een operatieve behandeling staat centraal. De patiënten krijgen vóór en tot 2 jaar na de operatie vragenlijsten (Patient Reported Outcome Measures - PROMs) die het algeheel welbevinden, kwaliteit van leven, functioneren en de ervaren pijn meten. Daarnaast worden medische gegevens als diagnose, comorbiditeit, operatieve procedure en implantaten door de chirurg geregistreerd in Survey, en worden complicaties en een aantal procesindicatoren gescoord en gekoppeld aan de PROMs-gegevens.

Naar schatting worden in Nederland jaarlijks 3000 tot 4000 geïnstrumenteerde operaties van de lumbale wervelkolom verricht. In de DSSR werden hiervan 2058 patiënten geregistreerd door 32 klinieken.

In 2016 is de Richtlijn “Geïnstrumenteerde spinaalchirurgie bij aandoeningen van de thoracolumbale wervelkolom” gereed. Via de DSSR zal geanalyseerd worden of implementatie van deze richtlijn leidt tot betere uniformering van zorg en een beter behandelresultaat.

Voor de lage rug hernia/stenose worden, in samenwerking met de NVvN, de resultaten van conservatief behandelde patiënten ter vergelijking en optimalisering van behandeling geregistreerd. In Nederland worden naar schatting zo’n 17.000 operaties wegens lumbale hernia of kanaalstenose verricht. In totaal werden 1599 patiënten door 13 klinieken geregistreerd. De PROMs-registratie is helaas nog niet betrouwbaar te bepalen en loopt vooralsnog achter bij het aantal ingevulde patiënten via de chirurg in Survey. Er moet beter gecontroleerd worden of alle patiënten daadwerkelijk de PROMs (volledig) invullen.

DSSR figuur 2